De maatschappij digitaliseert zich in hoog tempo. Dat heeft niet alleen een grote impact op ons dagelijks leven, maar vraagt tevens een grote ommezwaai in het onderwijs. Het arbeidspotentieel van de toekomst zit immers nu in de schoolbanken. Kan het onderwijs het tempo van veranderingen wel bijbenen? Hoe dragen zij er zorg voor dat studenten klaargestoomd worden voor een baan in de toekomst? In 2016 werd al in het nieuws geroepen: “286.000 studenten worden opgeleid voor banen die straks niet meer bestaan.” Dat is de voorspelling. Welke stappen kunnen er nu al genomen worden in het hoger onderwijs om voorbereid te zijn op de toekomst?
Eva Kloosterman, communicatieadviseur voor Vereniging Hogescholen vertelt ons er meer over. Welke ontwikkelingen spelen er op dit moment binnen het hoger onderwijs en welke tips heeft ze voor haar vakgenoten?
Vereniging Hogescholen
“De Vereniging Hogescholen vertegenwoordigt de landelijke belangen van hogescholen. De Vereniging is niet alleen de spreekbuis voor de hogescholen op het gebied van politieke ontwikkelingen, maar legt tevens de brug van politiek naar praktijk. Wat is haalbaar? Alle 36 hogescholen zijn aangesloten. Door best practices te verzamelen en te delen activeert de Vereniging Hogescholen de kruisbestuiving tussen de hogescholen. Samenwerking is de keyfactor.”
Hot topics binnen in het onderwijs
“Hogescholen zijn al geruime tijd bezig de omslag te maken van traditionele onderwijsinstellingen naar brede kennisinstituten om goed in te kunnen spelen op de continue veranderende omgeving. Er zijn vier thema’s die een hot topic zijn binnen de ontwikkelingen van het Hoger Beroepsonderwijs: digitalisering, flexibilisering, praktijkgericht onderzoek en internationalisering.”
1. Digitalisering
“De snelheid van de digitalisering in de maatschappij vraagt om een continue alertheid. Hoe zorgen we ervoor dat studenten kennis maken met de nieuwste digitalisering, lopen ze al niet achter op het moment dat ze met een diploma de school verlaten? Daarnaast de hogescholen zelf, hoe gaan die hun eigen organisatie digitaliseren? Niet alle systemen zijn op elkaar afgestemd en ook het lesaanbod is in veel gevallen niet digitaal. Vanuit alle hoeken wordt hier veel aandacht aan besteed. Dit kost tijd en inzet vanuit alle partijen. Want hoe bewaak je de kwaliteit van het onderwijs als je de stap maakt naar het aanbieden van online colleges en het invoeren van digitaal toetsen?”
Blended learning is de toekomst
“Het bedienen van de huidige en nieuwe generatie studenten, opgegroeid in het digitale tijdperk, vraagt om een professionele ontwikkeling van docenten en organisatie. De tijd van een vast rooster voor alle studenten met alleen fysieke colleges en klassikaal opdrachten maken, is voorbij. Er wordt meer regie aan de studenten gegeven. Blended learning is de toekomst: een combinatie van on- en offline leren dat samengeperst wordt tot een gepersonaliseerd leerpakket.”
2. Flexibilisering
“De ontwikkelingen op digitaal vlak vragen flexibiliteit van hogescholen. Op dit moment worden er meerdere experimenten getoetst die tot doel hebben het hoger onderwijs te flexibiliseren. Met name binnen het deeltijdonderwijs. Deze zijn ingezet door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Denk aan
studenten die naast de studie een baan hebben of al eerder een opleiding hebben gevolgd. In deze onderzoeken wordt gekeken naar wat en hoe iemand wil leren. Welke ervaring en competenties neem je mee en in hoeverre kunnen deze voorafgaand aan een opleiding gevalideerd worden zodat je een vrijstelling krijgt voor bepaalde vakken? Deze groeiende vraag naar maatwerk heeft tot gevolg dat hogescholen de organisatie anders moeten gaan inrichten.De experimenten worden dan ook op de voet gevolgd door de Vereniging Hogescholen.”
3. Praktijkgericht onderzoek
“De hogescholen vragen voor de toekomst meer geld en meer aandacht voor het praktijkgericht onderzoek dat zij uitvoeren. Universiteiten verrichten al van oudsher onderzoek. Minder bekend is het praktijkgerichte onderzoek van de hogescholen: onderzoek gericht op de praktische oplossingen voor maatschappelijke problemen.”
Daar waar kennis en praktijk elkaar versterken
“Een mooi voorbeeld is de Saxion Hogeschool waar tijdens een onderzoek een drone is gemaakt waarmee snel een stoffelijke overschot kan worden gevonden onder de grond. Alle technieken die gebruikt worden in de drone zijn ontwikkeld door een universiteit en bestaan al. En dat is precies waar kennis en praktijk elkaar versterken: het praktijkgericht onderzoek van de hogeschool heeft dit
omgezet naar een bruikbaar product.”
Versterken imago HBO
“Een mooie uitdaging voor de komende jaren. Voor een toename van het praktijkgericht onderzoek is meer geld nodig vanuit de overheid, subsidies en het bedrijfsleven. Hogescholen mogen zich nog beter gaan profileren. Hoe kan je dit doen als communicatieprofessional? Wees bijvoorbeeld actief op YouTube met de resultaten van praktijkgerichte onderzoeken en de samenwerking met het bedrijfsleven. Zoek de media ook op als er een actueel onderwerp speelt waar een lector van je hogeschool prima over kan meepraten. Denk bijvoorbeeld in tijden van een overstroming aan de lector die bezig is met een onderzoek over klimaatverandering. Hiermee breng je niet alleen de praktijkgerichte onderzoeken onder de aandacht maar geef je tegelijk een imago boost aan de hogescholen. Een ontwikkeling aan twee kanten: enerzijds meer bekendheid bij het bedrijfsleven en anderzijds stimuleer je daarmee andere studenten: ook op de hogescholen kun je onderzoek doen.“
4. Internationalisering
“De markt globaliseert en vele hogescholen willen zich internationaal op de kaart zetten. Met name kunstacademies (waaronder conservatoria en dansacademies) en hotelscholen hebben hier een groot voordeel bij. Immers hun studenten werken straks in het internationale speelveld. Deze tendens speelt ook bij de ‘reguliere’ hogescholen. Door de uitwisseling van studenten ontstaat een international classroom en dat kan een hele waardevolle ervaring zijn voor zowel Nederlandse als buitenlandse studenten. Punt van aandacht blijft daarbij altijd de borging van je onderwijskwaliteit en de inrichting van je organisatie.”
“Er wordt veel aandacht gegeven aan het binnenhalen van internationale studenten op de opleiding. Daarom wil ik als tip geven om ook eens andersom te kijken: inspireer de eigen studenten voor een studie of stage in het buitenland.”
Last but not least
“Voor alle communicatieprofessionals geldt: wees trots op wat je doet!
Het wordt gezien als een vanzelfsprekendheid wat we doen op de hogescholen, maar dat is het niet. Denk aan de drone van Saxion Hogeschool, we doen fantastische dingen. We mogen ons veel meer profileren in de samenleving. Het hoger beroepsonderwijs is soms te bescheiden. We mogen meer de barricades op: show it!”
Wil jij ook jouw team versterken met een ervaren communicatie- of marketingprofessional? Neem dan contact op met één van onze consultants via (070) 302 20 20
Eva Kloosterman. In haar rol van communicatieadviseur draagt Eva Kloosterman zorg voor de juiste informatie aan de juiste persoon op de juiste manier en op het juiste moment. De Vereniging Hogescholen verdedigt de belangen van hogescholen en slaat daarbij een brug tussen de hogescholen en de samenleving. De vereniging is een spreekbuis voor de hogescholen naar de politiek en andersom geeft ze een praktische vertaling van politieke besluiten aan de hogescholen.
