Na maandenlang gesteggel, verdwijnt dit jaar dan toch de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). In plaats van de VAR beoordeelt de Belastingdienst voortaan overeenkomsten tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. Het doel is dat beide partijen zekerheid en duidelijkheid krijgen over de voorgenomen werkrelatie. Dat klinkt mooi, maar wat betekent het concreet voor freelancers, zzp’ers en ondernemers?
Het plan van Staatssecretaris Wiebes van Financiën is deze week besproken in de Eerste Kamer. De stemming erover is pas op 2 februari, maar het is nu al duidelijk dat hij een meerderheid achter zijn plan krijgt. De VAR vervalt dus vanaf 1 mei en er volgt een gewenningsperiode van een jaar, tot 1 mei 2017.
Waarom wordt de VAR vervangen door de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties)?
De huidige VAR is door de opzet en de omvang ervan niet meer effectief te controleren. Misbruik door opdrachtgevers (schijnconstructies) zijn op deze manier lastig aan te pakken. Daarnaast wil het kabinet de verantwoordelijkheid en risico’s rond de inhuur van zelfstandigen meer bij opdrachtgevers leggen. Bij de VAR lag het risico hoofdzakelijk bij de ondernemer.
Wat betekent dit voor zzp’ers met voornamelijk korte opdrachten?
Het is een zorg die bij veel ondernemers leeft: moet je nu straks voor elke klus, hoe kort ook, een modelovereenkomst afsluiten bij de opdrachtgever? Nee, dat hoeft niet. Het enige wat je moet doen als je veel verschillende opdrachtgevers hebt, is in een offerte of opdrachtbevestiging, afspreken aan welke modelovereenkomst jullie je gaan houden.
Je kunt dan volstaan met een zinnetje dat op de site van de Belastingdienst in de betreffende modelovereenkomst staat. Bijvoorbeeld: ‘Deze overeenkomst is gelijkluidend aan de door de Belastingdienst op 25-09-2015 onder nummer 9101570786 beoordeelde overeenkomst.’ Het bekt niet heel lekker, maar je hebt je plicht gedaan.
Dat melden hoeft alleen als de opdrachtgever dat wil: je bent niet verplicht om via een modelovereenkomst voor je klanten te gaan werken. Op dit moment staan er 19 voorbeeldovereenkomsten op de site van de Belastingdienst.
Wat betekent het voor zzp’ers met langlopende opdrachten?
Voor deze groep heeft de nieuwe wet waarschijnlijk meer gevolgen. De Belastingdienst gaat namelijk strenger controleren of je voldoet aan de ondernemerscriteria voor de inkomstenbelasting.
Een van de al goedgekeurde voorbeeldovereenkomsten is voor de situatie waarin je als zzp’er via een bemiddelingsbureau een opdracht doet bij een derde partij. Dat is de voorbeeldovereenkomst ‘tussenkomstbureaus’. Het bemiddelingsbureau is de juridische opdrachtgever. Zelf heb je geen formele relatie met de partij waarvoor je de werkzaamheden verricht.
Het lastige zit ‘m in artikel 9.2 van deze overeenkomst: daarin staat dat indien de zzp’er ‘langer dan gebruikelijk’ via een opdrachtgever (lees: bureau) werkt, zijn zelfstandigheid in het geding kan komen. Het maakt daarbij niet uit of je via hetzelfde bureau bij verschillende inleners werkt. Maar ‘wat langer dan gebruikelijk’ is, weet nog niemand. Er zijn daarom twijfels over de civielrechtelijke juistheid van deze overeenkomst.
Wat precies de gevolgen zijn van de Wet DBA voor zelfstandigen met langlopende opdrachten, valt dus nog niet te voorspellen. Wel is duidelijk dat tijdens de gewenningsperiode de wet nog niet streng word gehandhaafd. Houd daarom de actualiteit in de gaten.
Heb je ondertussen vragen over al deze veranderingen? Neem dan contact op met Rinkse Slotema (rinske.slotema@onlyhuman.nl).
Bronnen & meer informatie:
Informatiepagina Belastingdienst
De voorbeeldovereenkomsten van de Belastingdienst
Whitepaper van Zipconomy over de wet DBA.
Het Dossier VAR op zzpservicedesk
De site OndernemersFacts
